Poradnia

Pytania i odpowiedzi

Jak wymawiać dawne e (é) w rymach?

04.02.2021

Jak wymawiać dawne e (é) w rymach?

Szanowni Państwo,
Nurtuje mnie następująca sprawa:
W "Zemście" A. Fredry występują kilkukrotnie rymy takie jak:
(...) cóż to znaczy?
(...) nie inaczéj
(...) nie inaczéj
(...)rozpaczy.
Interesuje mnie jak poprawnie wymówić wyraz posiadający akcent nad literą "e"? Czy wymawiamy "inaczy" czy "inaczyj"? i jak ewentualnie wygląda zapis fonetyczny tego słowa?

W cytowanym tekście kreska nad literą e nie oznacza akcentu. Jest to zapis ścieśnionej, zwężonej (podwyższonej) wymowy e (é), która była właściwa dla dawniejszej polszczyzny i dobrze utrzymywała się w zakończeniu wyrazu na -ej. Po spółgłoskach twardych i stwardniałych (np. cz) samogłoska ta była wymawiana jako y, a po spółgłoskach miękkich jako i. W pozycji rymowej wyraz inaczéj wymawiany był jako inaczyj. Wymowa inaczy, o której Pan pisze, byłaby właściwa raczej dla gwar niż dla języka literackiego, który reprezentuje "Zemsta" Aleksandra Fredry.

Poradnia