Szanowni Państwo,
Mam pytanie dotyczące znaczenia słowa "archaizm". Oczywistym jest, że oznacza ono wyraz lub frazę, które były niegdyś używane, natomiast wyszły już z powszechnego użycia. Jednak w niektórych źródłach można znaleźć informację, że słowa "archaizm" można użyć w bardziej ogólnym znaczeniu - w odniesieniu do starych rzeczy, przestarzałych metod czy poglądów. Szczególnie interesuje mnie użycie określenia "archaizm" w odniesieniu do nieaktualnych opinii lub przekonań. Np.: "Przekonanie o tym, że palenie tytoniu sprzyja poprawie zdrowia to archaizm" lub "Pogląd, że kobietom łatwiej jest zdać egzamin na prawo jazdy to totalny archaizm".
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam
Jak słusznie Pani zauważyła, słowo "archaizm" ma różne znaczenia. Jedno z nich to znaczenie specjalistyczne używane w językoznawstwie, drugie znaczenie podstawowe. Wyraz archaizm może określać cechy języka, a także wskazywać na pewną przestarzałość, nieaktualność poglądów, opinii, postaw itp. Obydwa znaczenia notują słowniki języka polskiego. Podajemy poniżej definicję za Wielkim słownikiem języka polskiego PAN (https://www.wsjp.pl/index.php?id_hasla=86835&ind=0&w_szukaj=archaizm):
- w językoznawstwie (jęz.) 'wyraz, postać fonetyczna, znaczenie, forma fleksyjna wyrazu lub konstrukcja składniowa współcześnie odczuwane jako już w zasadzie nieużywane, z wyjątkiem tekstów stylizowanych na dawne'
- książkowe (książk.) 'zjawisko postrzegane jako przestarzałe i należące do minionej epoki'.
Warto zwrócić uwagę, że drugiej definicji towarzyszy kwalifikator "książkowe". Opatruje się nim jednostki używane jedynie w sytuacji oficjalnej, często jedynie w języku pisanym, głównie w celu podniesienia stylistycznej wartości wypowiedzi, popisania się erudycją itp. Podane przez Panią zdania zawierają słowo archaizm użyte w odpowiednim znaczeniu. Można zadać jedynie pytanie, w jakim kontekście występują te zdania.
