Poradnia

Pytania i odpowiedzi

kategoria: Odmiana

29.05.2020

odmiana imienia Bruno

Szanowni Państwo,
własnie urodziłam syna, któremu dałam na imię Bruno. Chciałabym wiedzieć jak dokładnie brzmi odmiana tego imienia przez przypadki.To dość kłopotliwe dla członków dalszej rodziny. A ja nie wiem, czy słusznie poprawiam ich, mówiąc, że rozmawiamy o Brunonie, a nie Brunie? I jak powinnam zwracać się do syna w wołaczu? Czy używać formy Bruno czy Brunon? Pomóżcie!!!

Szanowna Pani,
imię Bruno w odmianie zmienia swoją postać i przyjmuje temat rozszerzony o -n- we wszystkich przypadkach poza mianownikiem i wołaczem. Odmiana jest następująca:
mianownik Bruno
dopełniacz Brunona
celownik Brunonowi
biernik Brunona
narzędnik(z) Brunonem
miejscownik (o) Brunonie
Wołacz Bruno albo Brunonie
Odmianę imienia Bruno podają słowniki, m.in. Słownik gramatyczny języka polskiego dostępny online (http://sgjp.pl/leksemy/#19933/Bruno).
Tego rodzaju odmiana z rozszerzeniem o -n- dotyczy niektórych imion zakończonych na -o: Bruno, Iwo, Hugo. Odmiana z tematem rozszerzonym ma charakter wzorcowy, stosowana jest w polszczyźnie starannej, oficjalnej. W komunikacji nieoficjalnej często pojawiają się formy krótsze (Bruna, z Brunem), a nawet nieodmienność omawianej grupy imion.

Poradnia

27.04.2020

Nazwiska w zaproszeniach

Dzień dobry,
przygotowuję zaproszenia i mam pewne problemy. Chodzi o odmianę nazwisk.
Mam zaszczyt zaprosić:
Beatę, Thomasa, Luisę i Anthoninę Werthmann’owie (Werthmann)
Karolinę i Tomasza Hanusejów (Hanusej)
Marzenę i Piora Hadów (Hada)
Patrycję i Tomasza Borzęckich (Borzęcki)
Wojciecha i Annę Śmierciaków (Śmierciak)
Stanisława Puta (Put)
Przemysława Śmierciaka (Śmierciak)
Justynę i Szymaona Chowańców (Chowaniec) a na kopercie Chowańcowie?
Karolinę i Łukasza Kuzielów (Kuziel)
Z góry dziękuję za udzieloną pomoc.
Pozdrawiam

Prawie wszystkie podane przez Panią formy nazwisk są właściwie zapisane. Korekty wymaga jedynie forma nazwiska: Werthmann - Beatę, Thomasa, Luisę i Anthoninę Werthmannów. W wypadku tego nazwiska nie używamy apostrofu, ponieważ wymawiamy końcową głoskę "n".; w mianowniku l.mn. forma nazwiska ma postać Werthmannowie, ale na zaproszeniu powinna się znaleźć w formie Werthmannów.
Pozostałe nazwiska zapisała Pani poprawnie, używając dopełniacza oraz mianownika (Chowańcowie).

Poradnia

25.04.2020

Nazwisko Jaki - odmiana

Proszę o poradę dotyczącą nazwiska Jaki.
Czy nazwisko należy odmienić?
Idę z Adamem Jaki czy Jakim?

Oczywiście, każde nazwisko męskie odmieniamy, rażącym błędem byłoby zachowanie nazwiska w formie nieodmiennej. Nieliczne przypadki nieodmienności dotyczą nazwisk obcego pochodzenia, które trudno włączyć w polskie wzory odmiany.
Nazwisko Jaki przyjmuje w narzędniku formę Jakim (z Adamem Jakim).

Poradnia

18.03.2020

Piastowskie książęta czy piastowskich książąt?

Dzień dobry, mam nurtujące mnie pytanie, a właściwie dwa:
Jak odmienić w bierniku "piastowskie książęta" kogo, co? lubię - piastowskie książęta czy piastowskich książąt?,
bo w internecie wyskakuje mi ta druga opcja, która mi w ogóle nie pasuje.
Drugie pytanie dotyczy takiego zdania: "W czasie swojego panowania zhołdował piastowskich książąt Śląska"
Czy nie lepiej użyć piastowskie książęta?
Mam wodę z mózgu, jak trafiam na takie niepasujące zdania, proszę o odpowiedź i z góry dziękuję!

Nie wiemy, z czego korzysta Pan w Internecie i skąd czerpie Pan informacje. Czy korzysta Pan ze źródeł weryfikowanych, czy przypadkowych?
Odmianę wyrazów można sprawdzić na stronie słownika języka polskiego online (wsjp.pl), wpisując hasło "książę": https://www.wsjp.pl/index.php?id_hasla=26232&id_znaczenia=4244921&l=13&ind=0 i włączając opcję "Odmiana". Biernik liczby mnogiej podanego wyrażenia ma postać "piastowskich książąt".
Jest to też odpowiedź na drugie pytanie. Biernik lmn. o postaci "książęta" ("piastowskie książęta") był używany w wiekach poprzednich w związku z odmianą rzeczownika książę według deklinacji nijakiej. Dzisiaj właściwą formą jest biernik "książąt", ponieważ rzeczownik ma odmianę męską.

Poradnia

17.03.2020

O imieniu Krinsja i nazwisku Battaglia

Szanowni Państwo,
mam wątpliwość dotyczącą odmiany słoweńskiego imienia żeńskiego Krinsja ( w dop. Krinsji?) i włoskiego nazwiska żeńskiego Battaglia (w dop. Battaglii czy Battagli?). Dziękuję i pozdrawiam

Zarówno imiona, jak i nazwiska obcego pochodzenia, włączamy - jeśli to tylko możliwe - we wzory odmiany polskich nazw własnych i odmieniamy.
Imię żeńskie Krinsja będzie mieć w dopełniaczu formę Krinsji, podobnie jak Patrycja - Patrycji, Hortensja - Hortensji.
Nazwiska kobiet zakończone na -a odmieniają się tak, jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu, czyli kończące się na -a. Dla nazwiska Battaglia wzorem mogłyby być np. rzeczowniki batalia, anomalia, azalia, lilia. Zgodnie z zasadami ortografii, jeśli w rzeczowniku występuje zakończenie -ia po spółgłosce l, to w dopełniaczu piszemy na końcu -ii. A zatem nazwisko Battaglia będzie mieć w dopełniaczu formę Battaglii, podobnie jak batalia - batalii, Amelia - Amelii itp.

Poradnia

18.02.2020

Nazwiska w zaproszeniach

Witam. Mam pytanie: węgierskie nazwisko "Boda" oraz polskie " Jung" odmienia się na (zapraszam Sz. P.) "Bodę/Bodów" i "Junga/Jungów"?

Dzień dobry, chciałabym się dowiedzieć, jaka jest poprawność formy, czy dobrze odmieniam nazwiska w zdaniu:
Serdecznie zapraszam Szanownych Państwa:
1) Kocięda - Kociędów, 2) Głowa - Głowów, 3) Całka - Całków, 4) Orynek - Orynków, 5) Cylke - Cylków

Podane w obydwu pytaniach formy nazwisk są jak najbardziej poprawne. Formuła zaproszenia "zapraszam Szanownych Państwa" wymaga użycia biernika liczby mnogiej nazwiska (np. Pawlaków, Bodów). W przypadku formuły "zapraszam Szanowną Panią/Pana" konieczne jest użycie biernika liczby pojedynczej (np. Bodę, Orynka).
Warto nadmienić, że część nazwisk, między innymi nazwiska kobiet, które nie są zakończone na -a, pozostanie w zaproszeniu w postaci nieodmiennej, np. "zapraszam Szanowną Panią Iwonę Kruk / Klaudię Nowak".

Poradnia

17.02.2020

Elzinga i Hogarty - jak odmienić nazwiska?

Dzień dobry,
Jaki zapis jest poprawny (chodzi o odmianę) Metoda Elzinga-Hogarty’ego czy Metoda Elzinga-Hogarty?
Z góry dziękuje za odpowiedź.

W nazwie metody występują dwa nazwiska obcego pochodzenia, co więcej, nazwiska te należą do dwóch różnych osób (mężczyzn), są to: Kenneth G. Elzinga i Thomas F. Hogarty. Reguły gramatyczne języka polskiego nakazują odmianę nazwisk rodzimych i obcych, o ile jest możliwa. Wobec tego nazwa metody powinna zawierać obydwa nazwiska w odpowiedniej formie przypadkowej, czyli: Elzingi-Hogarty'ego (Metoda Elzingi-Hogarty'ego). Dziwny wydaje się zapis, w którym odmienione zostało tylko drugie nazwisko Hogarty'ego - Metoda Elzinga-Hogarty'ego (dlaczego tylko jedno?).
Część prac należących do literatury fachowej z zakresu ekonomii poświadcza, że przyjęło się w nich używać (pod wpływem tekstów anglojęzycznych) nazwy metody z nieodmiennymi formami nazwisk - Metoda Elzinga-Hogarty. Nie jest to zgodne z normami języka polskiego.
Na marginesie, dla porównania przywołamy przykład tego rodzaju nazwy używanej m.in. w pracach z zakresu językoznawstwa. Hipoteza opracowana przez dwóch badaczy o nazwiskach: E. Sapir, B. Whorf nosi nazwę, w której obydwa nazwiska są odmienione - hipoteza Sapira-Whorfa.

Poradnia